Vetluis: de sluwe vijand van schone was. Deze grijzige substantie nestelt zich ongemerkt in je wasmachine. Gevolg? Vlekken en vieze geurtjes op je ‘schone’ kleding. Frustratie alom. Maar er is hoop! Met de juiste aanpak verdrijf je deze hardnekkige indringer voorgoed. Wil je weer genieten van smetteloze, fris ruikende was? Lees dan verder!
Wat is vetluis (of wasluis) eigenlijk?
Vetluis, of wasluis, is een vettige laag die na het wassen nog in de wasmachine achterblijft. De naam is een beetje misleidend. Het heeft namelijk helemaal niets met luizen te maken. Het is eigenlijk een smurrie van huidvet en huidschilfers, vermengd met wasmiddel dat niet goed is opgelost. Dit is de ideale voedingsbodem voor bepaalde bacteriën die je was een vieze lucht geven.
Vetluis is een vervelende bijwerking van de steeds zuinigere wasmachines. Maar weegt absoluut niet op tegen de voordelen. Zeker ook omdat het makkelijk te herkennen en te voorkomen is.
Zo ontstaat vetluis in je wasmachine
Bij elke wasbeurt in de machine blijft er wel wat achter. Denk aan zeepresten, huidvet, schilfers en haren. Tegenwoordig wassen we op lagere temperaturen. Een 30- of 40 graden was is vaak al voldoende om je kleding schoon te krijgen. Goed voor het milieu en voor je portemonnee. De keerzijde is dat bacteriën meer kans hebben om te overleven. De vetluisbacterie sterft bijvoorbeeld pas bij 57 graden.
Zelfs bij een 60 graden was blijft het rond de as in de trommel vaak te koud om bacteriën effectief te doden. Dit komt doordat wasmachines minder water gebruiken en er dus minder heet water in de kuip zit.
Daarnaast zijn we massaal afgestapt van waspoeder met bleek. Vloeibaar wasmiddel zonder bleekmiddel is nu de norm, omdat stoffen tegenwoordig gevoeliger zijn voor verkleuring. Vetluisbacteriën kunnen niet tegen bleekmiddel, maar ook die barrière is nu dus weg.
Als laatste is de samenstelling van wasmiddel veranderd. De sterk milieuvervuilende fosfaten zijn sinds begin jaren 90 vervangen voor silicaten. Silicaten hebben een soort kleistructuur en hechten zich makkelijker aan ruwe oppervlakten. Zo vormen ze de perfecte groeibasis voor bacteriën.
De ruimte tussen het trommelkruis en de trommel en de holtes in het profiel zijn ideale plekken voor vetluisbacteriën. Daar kunnen ze zich onopgemerkt vermenigvuldigen. Sommige van deze bacteriën scheiden een zuur af. Dit tast het aluminium aan en kan uiteindelijk schade veroorzaken. Het is daarom belangrijk om het niet zo ver te laten komen.
Hoe herken je vetluis?
Het eerste teken van vetluis is vaak een naar riool stinkende wasmachine en je was ruikt onfris.
Na een tijdje zie je een smerige, witgrijze laag rond de rubberen rand van de deur. Maar ook in de pomp, afvoerslangen en de slang voor het waterpeil. Vanaf dat moment zie je ook vlekken en verkleuringen op je wasgoed.
Vetluis kan uiteindelijk zelfs je wasmachine kapot maken. Als de machine bij het centrifugeren steeds flink trilt, kan dat duiden op een scheur in het trommelkruis. Dit komt door de agressieve werking van zuur dat bacteriën achterlaten. Bij oudere machines kan het trillen overigens ook betekenen dat de schokdempers versleten zijn.
Het trommelkruis van een wasmachine bevindt zich achter de trommel. Het houdt de trommel op zijn plek en zorgt ervoor dat de trommel goed kan draaien.
Voorkomen is beter dan genezen
Vetluis is gelukkig makkelijk te voorkomen. Hieronder vind je een paar simpele, maar effectieve maatregelen.
- Draai regelmatig een kookwas: Door minimaal één keer per maand een te wassen op 90 graden, dood je bacteriën en spoel je zeepresten weg. Dit kan bijvoorbeeld met handdoeken of beddengoed dat tegen een hoge temperatuur kan. Of met een lege trommel. Zet dan de centrifuge stand uit.
- Gebruik de juiste hoeveelheid wasmiddel: Teveel wasmiddel zorgt voor een ophoping van zeepresten. Raadpleeg de verpakking van je wasmiddel voor de juiste dosering.
- Laat de deur van je wasmachine open: Na elke wasbeurt is het belangrijk om de deur van de wasmachine open te laten staan. Zo droogt de trommel sneller. Dit voorkomt dat bacteriën zich in het vochtige milieu vermenigvuldigen.
- Maak het zeepbakje schoon: Zeepresten kunnen zich ook ophopen in het zeepbakje. Haal dit bakje regelmatig uit de machine en reinig het met warm water. Vergeet niet om ook de ruimte waar het bakje in gaat, goed schoon te maken.
- Gebruik de “extra spoelen” functie: Veel wasmachines hebben een “extra spoelen” functie. Deze functie is handig om de achtergebleven zeepresten weg te spoelen.
Vetluis verwijderen
Als je merkt dat je wasmachine stinkt of je vlekken op je kleding ziet, is het tijd voor actie. Gelukkig zijn er verschillende manieren om vetluis effectief te verwijderen:
- Draai een lege kookwas met soda: Vul de trommel met een kopje soda en draai een was op 90 graden. Soda helpt bij het oplossen van zeepresten en het doden van bacteriën. Was als het kan met extra water. Zo weet je zeker dat het ook rond de as van de trommel heet genoeg wordt. Veel moderne wasmachines hebben tegenwoordig ook een speciaal reinigingsprogramma.
- Gebruik schoonmaakazijn: Schoonmaakazijn is een krachtige reiniger en ontkalker. Giet een halve liter azijn in het zeepbakje en draai een lege was op hoge temperatuur. Dit reinigt de leidingen en trommel van je wasmachine grondig.
- Vaatwastabletten: Een verrassend effectieve truc is het gebruik van vaatwastabletten. Doe twee tabletten in de trommel en draai een was op 90 graden. De tabletten lossen hardnekkige zeepresten en vetophopingen op.
- Maak de trommel en rubberen randen schoon: Vetluis kan zich ook ophopen in de rubberen randen bij de deur. Haal een doek met wat azijn of soda langs deze randen om achtergebleven vuil te verwijderen.
- Reinig het filter: Vergeet niet het filter van je wasmachine regelmatig schoon te maken. Ook hier hopen zich namelijk haren, pluizen en andere vuilresten op. Het filter vind je meestal linksonder.
Na deze stappen is je wasmachine waarschijnlijk weer helemaal schoon. Om vetluis in het vervolg te voorkomen, kun je de eerder genoemde maatregelen nemen.
Conclusie
Kortom, vetluis is een vieze smurrie die je wasmachine en wasgoed flink kan verpesten. Gelukkig is voorkomen beter dan genezen. Een maandelijkse kookwas, de juiste dosering wasmiddel en het open laten van de deur maakt al een groot verschil. Duiken de vlekken en nare geurtjes toch op? Dan kun je ze met enkele effectieve methoden eenvoudig bestrijden. Met een beetje onderhoud blijft je wasmachine in topconditie. Zo komt elke was weer stralend schoon uit de trommel.
